1.1. Dụng cụ cần chuẩn bị

- Kéo cắt cành nên chọn loại nhỏ: Chuyên dùng cho cắt cành, sạch sẽ, không rỉ sét, lưỡi cong, có tay cầm, có lò so trợ lực để cắt các cành nhỏ, gần vị trí đứng thao tác.

Kéo cắt cành loại nhỏ

Kéo cắt cành cán dài

Cưa cầm tay

- Máy cắt cành: Dụng cụ được dùng trong việc cắt các cành lớn, cành khỏe không làm ảnh hưởng quá nhiều đến cây.

Máy cắt cành (hình ảnh minh họa)

- Thang nhôm: Dùng với các loại cây có chiều cao trên 2m để đảm bảo an toàn khi thực hiện công việc cũng như tiếp cận với cành cây được thuận tiện nhất. Nên chọn loại thang nhôm gấp hoặc thang nhôm chữ A vì đây là 2 loại chuyên dụng nhất.

Thang nhôm chữ A

- Dung dịch xử lý vết cắt: thuốc trừ nấm hoặc vôi …

- Băng keo nilon.

          1.2. Kỹ thuật cắt tỉa

- Giai đoạn Kiến thiết cơ bản

             + Khi cây nhỏ chỉ để 1 ngọn, tỉa bỏ hết chồi gốc, cắt hết cành mọc ra từ gốc ghép (chỉ thực hiện năm đầu tiên, sau sẽ hết), cành đầu tiên để cách mặt đất > 50cm, sau đó để các cành nhỏ trên thân chính cách nhau từ 8 - 10cm, khi cây lớn khoảng cách không nên dưới 30cm.

           + Tỉa bỏ hết cành vượt mọc đứng bên trong tán, cành ốm yếu, bị sâu bệnh, cành mọc quá gần mặt đất để cây phát triển tốt.

          + Khi cắt cành thực hiện vào những ngày trời nhiều mây để tránh nắng làm cháy vỏ những cành nằm ở bên trên.

           + Tuyển chọn lại 4 - 5 cành cấp 1 phân bố đều theo các hướng, cách nhau 30cm. Cành thứ nhất cách mặt đất 50 - 80cm, nên theo định hướng tạo dáng cây có một bộ khung cơ bản thông thoáng.

- Giai đoạn kinh doanh

Sầu riêng ra hoa kết quả trên thân chính, trên cành (kể cả cành lớn và cành nhỏ), không ra hoa ở ngọn cây. Vì vậy chỉ để lại cành khỏe mạnh, cành mọc ngang ở độ cao 1 m so với mặt đất. Ở giai đoạn này có thể chia làm 3 lần cắt tỉa trong năm:

          + Lần 1: Sau thu hoạch, cắt bỏ cành khô, cành bị bệnh, ốm yếu, cành bị kiệt sức vì đã ra nhiều quả.

           + Lần 2: Cắt tỉa vào tháng 8 - 9, trước khi bón phân lần thứ 2, cắt bỏ những cành vượt, cành bệnh, cành khô, cành rết (cành có nhiều cành con hai bên), làm cho thông thoáng, nhiều ánh sáng, cắt tỉa xong mới bón phân.

+ Lần 3: Vào thời điểm cây cho quả bằng quả quýt, cắt tỉa lần này kết hợp với tỉa quả để dồn sức cho những quả còn lại.

Bảng hướng dẫn: Tỉa cành, tạo tán

          * Lưu ý: Thăm vườn thường xuyên, định kỳ 2 tháng 1 lần có thể thực hiện tỉa cách cành hay cụm cành mọc từ thân, cành chính, cành mọc vượt, cành mọc bên trong tán, hoặc nơi không mong muốn để đảm bảo duy trì bộ khung cành của cây được cân đối và thông thoáng.

Cây mang nhiều cành quả cân đối và thông thoáng giai đoạn kinh doanh (hình ảnh mình họa)

2. Vệ sinh vết cắt
- Gọt nhẵn vết cắt, quét vôi hoặc thuốc trừ nấm cho vết cắt có đường kính ≥ 1cm. Hoặc có thể dùng băng keo nilon cuốn vết cắt cành lại cho nước và sâu bệnh không tấn công vào vết thương.

- Nếu cắt ngọn để khống chế chiều cao cây: Quét hỗn hợp Agri-fos + Mancozeb để phòng bệnh và dùng vỏ chai thuốc cắt đôi rồi úp lên vết cắt.

            3. Chăm sóc, kiểm tra sau khi cắt tỉa

- Sau khi đốn tỉa cành cần kết hợp vệ sinh làm cỏ, thu gom những cành vừa đốn đem đốt bỏ để giảm nguồn sâu, bệnh lây lan cho vụ sau.

- Cây sau cắt tỉa rất dễ bị bệnh xì mủ thân, thối rễ gây chết cây, nên xịt thuốc để phòng bệnh xảy ra.

- Bón phân và tưới nước giúp cây nhanh hồi phục, có thể dùng phân bón gốc hoặc phân bón lá.

- Thăm vườn thường xuyên để phát hiện sâu bệnh hại sớm cũng như các cành mới mọc ra sai vị trí thì tiếp tục cắt tỉa.

4. Dạng hình cây Sầu riêng chuẩn

- Có 1 thân chính khỏe và mọc thẳng;

- Có 4 - 5 cành cấp 1;

- Cành cấp 1 đầu tiên đượс giữ lại cách mặt đất ít nhất 50 cm;

- Các cành mọc đều các hướng;

- Tán lá tròn đều, cân đối.

 Mô hình tán cây sầu riêng

* Một số lưu ý:

          Trong những năm đầu khi cây Sầu riêng chưa cho quả, có thể trồng xen một số cây ngắn ngày hoặc cây ăn quả sinh trưởng, phát triển nhanh (như ổi, chuối,…) trên vườn sầu riêng để tăng thu nhập trên cùng diện tích đất sản xuất.

          Không nên trồng các loại cây là ký chủ của nấm Phytophthora spp. như đu đủ, dứa, ca cao, cao su,… trên vườn Sầu riêng ( nấm Phytophthora spp. gây nên một số bệnh nghiêm trọng như bệnh vàng lá thối rễ, bệnh thối loét thân trên cây sầu riêng).

5. Lợi ích của việc tỉa cành, tạo tán

- Đốn tỉa là lоại bỏ bớt cành lá thừa, che lấp ánh sáng của các cành, lá nоn đang sinh trưởng mạnh giúp vườn câу phân phối đều ánh sáng qua đó tăng hiệu quả quang hợp. Quang hợp tốt ѕẽ tổng hợp được nhiều chất dinh dưỡng làm tăng sản lượng và chất lượng quả.

- Tỉa сành, tạo tán vừa phân рhối lại ánh sáng vừa phát quang những nơi rậm rạp, làm mất đi nơi ở lý tưởng cho sâu bệnh phát triển và khі xịt thuốc để xử lý sâu bệnh hay bổ sung dinh dưỡng hoặc điều tiết sự ra hoа quả сũng dễ dàng phủ kín tоàn bộ tán câу.

- Tỉa cành, tạo tán cũng giúp tạo cho cây bộ khung cành khỏe, phân phối đều trong tán сây để có thể mang một khối lượng quả lớn.

- Cắt bỏ bớt những cành vượt sіnh trưởng mạnh nhưng không cho quả. Đồng thời khi tạо hình tán cây có các cành đều nhau sẽ ra hoa, kết quả tậр trung, tăng sản lượng và chất lượng quả đồng đều./.