Nấm Lim xanh được biết đến với những tên gọi như Vạn niên nhung, Nấm trường thọ, Tiên thảo, Nấm Lim xanh là một chủng của họ nấm Linh chi quý mọc trên những thân và rễ cây gỗ lim đã hoai mục nhiều năm. Loại nấm này thường chỉ được tìm thấy trong các khu rừng tự nhiên ở vùng núi các tỉnh như Hà Giang, Lào Cai, Điện Biên, Hoà Bình và Quảng Nam do có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt phù hợp. Hiện nay, nhu cầu của thị trường rất lớn trong khi nguồn cung nấm Lim xanh tự nhiên lại rất hạn chế, khiến loài này đứng trước nguy cơ tận diệt. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, các nhà nghiên cứu về nấm trong và ngoài nước, một đơn vị doanh nghiệp ở Quảng Nam đã tiến hành phân lập, cấy nuôi nhân tạo, trồng loại nấm này ngay trong trại nấm, bước đầu đạt được những tín hiệu tích cực.

Nấm Lim xanh sau thu hoạch

Đứng trước nguy cơ các loài nấm quý, nhất là nấm Lim xanh (thuộc họ nấm Linh chi) đang bị khai thác cạn kiệt ngoài tự nhiên. Đầu năm 2019, Ông Đào Duy Linh - Giám đốc Công ty CP nấm Linh chi Quảng Nam cùng các chuyên gia về nấm của Việt Nam đã có chuyển khảo sát, thu thập và đánh giá về thực trạng của những loại nấm quý ở tỉnh Quảng Nam nói riêng và Việt Nam nói chung. Kết quả đã xác định được 11 loài thuộc 3 chủng chính của họ nấm Linh chi, trong đó có 4 loài có giá trị cao và tất cả đang bị thu hái ồ ạt trong tự nhiên. Đáng lưu ý, kết quả khảo sát sản lượng nấm Linh chi thu hái trên địa bàn tại các điểm tiêu thụ lớn và phỏng vấn các hộ dân thu hái nấm chuyên nghiệp cho thấy sản lượng nấm Lim xanh, Linh chi thu mua có dấu hiệu giảm dần qua các năm. Theo đó, cho thấy nguồn cung nấm Lim xanh trong tự nhiên đang giảm dần theo thời gian, hiện nay nguồn gốc xuất xứ các loại nấm khó xác định, nấm giả bán tràn lan, trong khi đó nhu cầu thu mua, tiêu dùng trên thị trường rất cao.

Để bảo tồn được loài nấm đặc hữu, quý giá, phân lập, gìn giữ được nguồn gen trội của loại dược liệu quý mà thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho vùng rừng núi Quảng Nam ? Đó là câu hỏi mà Ông Đào Duy Linh đã nhiều năm ấp ủ và quyết thực hiện bằng được. Cùng với sự giúp đỡ của 2 chuyên gia về nấm của trường Đại học Kyushu - Nhật Bản, sự hỗ trợ về kinh phí của Dự án Trường Sơn Xanh ( USAID tài trợ), Ông đã phân lập, lựa chọn nguồn giống tốt và cấy nuôi thành công loại nấm quý hiếm này ngay trong trại nấm của mình.

Từ thành công việc phân lập và lựa chọn những nguồn gen khỏe mạnh để nhân giống và trồng, Công ty CP nấm Linh chi Quảng Nam phối hợp, chuyển giao công nghệ trồng nấm cho gần 400 hộ dân tại các huyện Tiên Phước, Phú Ninh, Núi Thành.  Đến nay, trên địa bàn tỉnh đã hình thành 15 mô hình nuôi trồng nấm Lim xanh và nấm Linh Chi. Hai mô hình tại 2 xã Tam Đại, huyện Phú Ninh và xã Tam Thạnh, huyện Núi Thành hiện nay đã bước vào giai đoạn thu hoạch. Toàn bộ sản phẩm được thu mua với giá bán 900.000 đồng/kg nấm khô như cam kết ban đầu của Công ty với hộ tham gia mô hình, đây là nguồn thu nhập rất cao nếu so với việc trồng các loại nấm ăn thông thường khác.

So với các loại nấm Linh chi, Lim xanh được thu hái trong tự nhiên thì thành phần dược tính của các loại nấm được nuôi trong trại nấm hiện nay không thua kém nhiều. Một ưu điểm then chốt là nấm được trồng trong trại sẽ được kiểm soát tốt hơn về chất lượng, dịch bệnh và chủ động về nguồn hàng để cung cấp cho thị trường, tạo cơ sở để hình thành các ý tưởng về tinh chế các sản phẩm từ loài nấm quý hiếm này.

Một  số sản phẩm của Công ty CP Nấm Linh chi Quảng Nam

                                                    Địa chỉ liên hệ: ĐT: 0979927777; www.namlinhchiquangnam.vn

Thành công ban đầu của việc phân lập, tạo giống nhân tạo này sẽ giúp cho người dân có thể tiếp cận kỹ thuật nuôi trồng, chủ động trong việc bảo tồn và phát nuôi trồng giống nấm Lim xanh để phát trển kinh tế hộ gia đình, tăng thu nhập, cải thiện đời sống và đồng thời giảm thiểu việc khai thác tận diệt các loại dược liệu quý hiếm của Quảng Nam trong tự nhiên./.