Để đảm bảo cây trồng sinh trưởng, phát triển xanh tốt, khỏe mạnh cần sử dụng phân bón hợp lý, đầy đủ giúp cung cấp đủ và cân đối các chất dinh dưỡng cho cây. Với đất canh tác sử dụng phân bón sẽ duy trì, cải thiện và nâng cao độ phì nhiêu màu mỡ cho đất. Cải tạo đất đai ngày càng tốt lên, đảm bảo cây trồng nói riêng và nền nông nghiệp nói chung phát triển một cách bền vững.
Mỗi giống cây trồng cũng cần lượng phân bón khác nhau, thời điểm bón phân phải phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, phù hợp với điều kiện thời tiết …, để cây có thể hấp thụ tốt nhất và sử dụng hiệu quả.
Như vậy, để cây sinh trưởng phát triển tốt, cho năng suất và chất lượng cao, giảm thiểu chi phí sản xuất, chúng ta cần phải nắm kỹ “Nguyên tắc sử dụng phân bón” trong đó cần chú ý nguyên tắc bón phân “4 đúng”:
Một là: Đúng loại phân
Dựa theo yêu cầu dinh dưỡng của từng giai đoạn, từng loại cây trồng, đặc điểm của đất đai để lựa chọn những loại phân thích hợp, tránh thiếu hụt hay dư thừa phân bón. Ví dụ như giai đoạn nuôi trái, cây cần phân bón chứa nhiều kali để tích lũy các chất hữu cơ như tinh bột, protein về hạt, củ, quả. Các loại đất nghèo mùn, đất chai cứng, bạc màu cần bón các loại phân hữu cơ vi sinh để bổ sung mùn, các chất hữu cơ, các vi sinh vật có tác dụng trong việc cải tạo đất, nâng cao độ phì nhiêu cho đất.
Hai là: Sử dụng phân bón đúng liều lượng
Đối với cây trồng phân bón không được thiếu cũng không được thừa, chỉ cần đủ mới phát huy được hiệu quả tốt nhất. Bón đúng lượng là bón đúng lượng phân, đúng tỷ lệ cây cần cho quá trình sinh trưởng, phát triển theo mỗi giai đoạn. Mỗi thời kỳ sinh trưởng, phát triển khác nhau cây cần một lượng dinh dưỡng khác nhau. Không thể dùng lượng và tỷ lệ phân bón thúc để bón lót và ngược lại.
Ba là: Sử dụng phân bón đúng thời điểm, đúng lúc
Quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng gồm có 4 giai đoạn (sử dụng phân bón theo giai đoạn)
Quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng gồm nhiều giai đoạn, và mỗi giai đoạn lại yêu cầu sử dụng các loại phân bón khác nhau:
Cây trồng có nhu cầu về dinh dưỡng trong suốt tất cả các giai đoạn, trong suốt chu kỳ sống của mình. Vì thế, để phân bón phát huy hiệu lực cao nhất, cần chia phân bón ra nhiều lần bón, bón đúng lúc mà cây cần. Nếu bón dư thừa cây không hấp thu hết, phân bón sẽ bị rửa trôi, bốc hơi gây lãng phí hoặc ảnh hưởng xấu đến môi trường.
Thời gian thích hợp là bón phân vào lúc sáng sớm hoặc chiều tối. Trời mưa nhiều phân bón có thể bị rửa trôi gây thất thoát phân bón, cây không sử dụng được, nên tránh bón các loại phân dễ tan. Thời tiết nắng nóng phân bón có thể bị bốc hơi do xảy ra các phản ứng hóa học gây thất thoát phân bón, do đó mùa nắng không nên bón phân vào buổi trưa vì nhiệt độ cao phân sẽ gây tổn thương cho dễ làm tăng nguy cơ héo hay chết cây.
Bốn là: Sử dụng phân bón đúng cách
Tùy thuộc vào loại phân mà có những kỹ thuật sử dụng khác nhau. Có loại chuyên dùng cho bón lót, có loại chuyên cho bón thúc, có loại rải trên mặt đất, có loại vùi sâu xuống đất.
- Đất dốc, cây hàng năm nên bón lót.
- Đất cát, cát pha, thịt nhẹ bón phân nên chia làm nhiều lần.
- Đất thịt, đất sét có thể bón phân chia làm ít lần hơn.
- Không nên bón phân sát gốc cây, nên bón cách gốc 2/3 bán kính đường rễ (cây ăn lá) và bón phân theo hình chiếu của mép tán cây (cây ăn quả).
- Bón phân kế hợp xới đất, làm cỏ, vùi lấp để hạn chế bay hơi (mất đạm) hoặc bị rửa trôi mất chất dinh dưỡng.
- Trước khi tưới phân nên làm ẩm và tới đất tạo điều kiện cho cây hấp thụ.
Tóm lại: Để cây có thể hấp thụ tốt nhất và sử dụng hiệu quả phân bón thì việc bón phân hợp lý, đúng và đủ là việc làm quan trọng và cần thiết giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt, khỏe mạnh, từ đó giảm chi phí sản xuất, tăng chất lượng sản phẩm, đảm bảo hiệu quả kinh tế./.