Vườn dược liệu của HTX  nông lâm nghiệp Thiên Bình ở xã Lăng

                 Cách đây hơn 2 năm, huyện Tây Giang triển khai “Mô hình cây dược liệu liên kết theo chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm” tại địa bàn 2 xã Ga Ry và Ch’Ơm. Theo đó là  sự ra đời Hợp tác xã Trường Sơn Xanh với chức năng thu mua sản phẩm các cây dược liệu như đẳng sâm, táo mèo, sa nhân.  Hiện nay riêng ở xã Ch’Ơm có 100% hộ dân tham gia trồng đẳng sâm với tổng diện tích hơn 200ha,  trong đó thôn Achoong chiếm gần một nửa. Dự án liên kết để phát triển các vùng trồng cây dược liệu giúp cho người dân có nguồn thu nhập và nâng cao đời sống, nên nhiều hộ dân phấn khởi tham gia. Các HTX cũng mạnh dạn cam kết thu mua các sản phẩm từ loài dược liệu này và đây là tín hiệu tốt, tạo tiền đề cho một ngành “kinh tế xanh” phát triển.

                   Đới với cây ba kích, hiện ở Tây Giang có HTX nông lâm nghiệp Thiên Bình ở xã Lăng, là một điển hình trong việc phát triển loài cây dược liệu này. Hiện nay Tây Giang triển khai thực hiện 1 vườn bảo tồn cây dược liệu tại thôn T’coong (xã Lăng), do Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Thiên Bình phụ trách với diện tích 5ha từ nguồn vốn hỗ trợ bảo tồn dược liệu tỉnh Quảng Nam. Để giúp bà con đỡ vất vả, tăng cao năng suất lao động, tăng giá trị kinh tế cho nông sản, HTX đã đầu tư mua sắm nhiều loại máy móc phục vụ việc sơ chế, rửa, sấy nông sản, máy ngâm ủ và lọc rượu ba kích, đẳng sâm. Nhờ vào sự tính toán, làm ăn bài bản của Hội đồng quản trị HTX, mà nhiều hộ dân đã có thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm  từ việc tham gia trồng và chế biến dược liệu.

               Từ các nguồn vốn, chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, huyện Tây Giang đã hỗ trợ và một phần người dân tự trồng phát triển cây dược liệu dưới tán rừng. Cụ thể, diện tích cây táo mèo hiện đạt hơn 70ha, đảng sâm là hơn 300ha, ba kích hơn 270ha, thảo quả 10ha, sả chanh 40ha, gừng 30ha. Về sản lượng khai thác, cây đảng sâm thu hoạch đạt 7 tạ/ha/năm, bình quân 1 năm người dân thu hoạch được 30ha; cây táo mèo đạt 3 tạ/ha/năm, diện tích thu hoạch khoảng 20ha.

                  Từ việc phát triển trồng các loài dược liệu kể trên, huyện Tây Giang đã hình thành 7 mô hình HTX và 50 tổ hợp tác, giải quyết việc làm cho hơn 500 lao động thường xuyên và hàng nghìn lao động thời vụ. Trong 5 sản phẩm tham gia chương trình OCOP năm 2019, có tới 3 sản phẩm từ cây đảng sâm là trà túi lọc đẳng sâm  của HTX Nông nghiệp Dược liệu Tây Giang, rượu đẳng sâm và cao đẳng sâm của Cơ sở sản xuất và kinh doanh rượu Đức Huy. Những củ Đảng sâm Tây Giang chính hiệu được các HTX Dược liệu Tây Giang tuyển chọn, sơ chế, chiết xuất bằng nước tinh khiết để chiết ra những hoạt chất trong củ Đảng sâm, cô đặc bằng kỹ thuật công nghệ hiện đại để tạo ra sản phẩm Cao Đảng sâm Tây Giang với sự cô đọng tinh chất quý từ củ Đảng sâm. Từ một sản phẩm tươi thô, giá trị kinh tế thấp, mục đích sử dụng không nhiều, thị trường tiêu thụ ít, các HTX Dược liệu Tây Giang đã đưa củ đảng sâm sơ chế, chế biến thành một loại thực phẩm cô đặc được sử dụng cho nhiều tầng lớp xã hội, nhiều loại khách hàng khác nhau dùng để bồi bổ cơ thể, tăng cường sinh lực, làm đẹp, chống lão hóa, tăng cường miễn dịch. Cao đảng sâm của Hợp tác xã Dược liệu Đức Huy Tây Giang được xếp hạng sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh năm 2019.

                    Với chủ trương tập trung phát triển các sản phẩm đặc trưng của địa phương dựa trên nguyên liệu sẵn có, huyện Tây Giang đang tập trung giải quyết một số khó khăn nảy sinh trong quá trình thực hiện. Đó là việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất giống cây dược liệu, kỹ thuật trồng trọt, chăm sóc và chế biến sau thu hoạch còn yếu, công tác bảo tồn và phát triển nguồn gen cây dược liệu chưa được quan tâm đúng mức. Giải quyết được những vấn đề này sẽ góp phần nâng giá trị, thương hiệu của loại dược liệu quý Tây Giang, tạo động lực giúp người vùng cao thoát nghèo. Các mô hình HTX đang góp phần thay đổi nhận thức của người dân Cơ Tu trong sản xuất quy mô nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung theo hướng hàng hóa. Từ đó góp phần rất lớn trong giảm nghèo bền vững, tăng thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn toàn huyện./.